"Ne Mutlu Ehl-i Beyt Yolunda Yalin Ayakla Pürü Pak Temiz Kalple Yürüyene" 

 

HIZIR ORUCU / 
YA HIZIR SEN Tüm Evrende DARDA ZORDA KALANA YARDIMINI ESIRGEME ALEVi iNANCINDA  HIZIR VE HIZIR ORUCU / BOZATLI HIZIRI NEREDEN CAGIRIRSAN ORADA HAZIR

   

Alevi inancinda HIZIR olgusu önemli bir yer tutar günlük yasaminda surekli kulandigi sözcüklerin basinda yer almaktadir hep cagirir HIZIRa siginir yardimdiler gelip yetiseceyine inac getirir Halk arasinda sürekli kulanilan bir söz vardir .Kul dara düsmeyince HIZIR yetismezmis Bu sözdende cok iyi anlasilacagi gibi dara düsenin her hangi bir sikintiyi, acmasi asabilmenin , ilk akla gelen önemli bir zat Ululardan .Dara düsünce SIKINTI yasanirken kisilerin sigindigi manevi bir kapidir.
 

    Nuh Peygamberin gemisi firtinaya tutulmus, Halk feryatedip, yetis ya HIZIR bizi dua etmisler. Duavalari yüce Tanri tarafindan kabul olmus ve firtina dinmis iste o zaman yüce Allaha üc gün oruc tutmuslar.

ayrica  bir diger önemli boyutuda Hz Ali ile Hz Fatmanin ogullari imam Hasan ile imam Hüseyinin hastaliklardan sifa bulmalari icin üc gün oruc adamislar orucun birinci günü aksami orucunu acacaklari zaman kapilarina bir yoksul gelmisti, onlardan yemek istedi o günkü yeceklerini verdiler kendileri sadece su ile orucunu actilar ikinci gün yine tam oruc acma saatinde yine kapiya bir yetim geldi, yiyecek istedi ve o günkü nafakalarini yine kendisine verdiler ücüncü günde yine oruc acma saatinde kapi calindi ve bir tutsagk kapidaydi ve yiyeceklerini yine verdiler ve böylece üst üste ücgün ac kalarak oruc,larin tutmuslardi Bunun üzerine Kuranin insan süresindeki sekizinci ayet gelmisti anlami söyleydi. nefsine tercih eden bütün mümünler bu ayetin tasifine dahildir. biz aleviler olarak imam Ali,nin kapisina gelen kisinin Hz HIZIR olduguna inaniriz.

       

Birde imam Ali,nin HIZIRin özdeslestirilmis olmasi yani Hz Alinin diger adidir bu böyle oluncada toplumumuzda dahada önemli bir sayginlik kazanmaktadir HIZIR Kültürünün izlerini Nuh Tufaninda, Tevratta Kuranda Hz Alini Kabrinin bulundugu Necefte Hz Hüseyinin sehit oldugu Kerbelada bulmak mümkündür. yakin tahrimizde orta Asyada Amet yesevide Ana doluda Haci bektasi veli,Sah Baba Mansur, Abdal Musa Sah Kulu, Seyyit Battal Gazi, Hamza Baba Pirsultan Abdal, Düzgün Baba’da seyyit Baba’da oldugu gibi Alevi’lerin ziyaret yerleri ve önderleri bünyesinde yasatildigini biliyoruz. HIZIRin yeri benim icimde cok özel yeri vardir. nezaman kendimi sikintida hisetsem hemen HIZIRra siginirim icimi isitan bir inac bir tarifi mümkün olmayan bir duygudur.Sigindigim medet umdugum bir güvence, bir kapi.koruyucu, kurtarici, yardimci kimliyi nedeniyle, yari insan, yari Melek, yari Peygamber simgesi olarak karsimiza cikar. Halk tarafinda yükletilen misyon cok yönlüdür ve de cok anlamlidir. hata günümüzde hastane ambulasinda bile HIZIR Acil servis diye yazilmaktadir.
 

    Halk arasinda günlük yasamdaki yeri önemini su sözlerden dahada iyi anliyoruz örneyin HIZIR belani versin HIZIR cezani versin sözlerin caydirici yanida hic bir zaman göz ardi edilemez

                                                                                                                                    

HIZIR' rin Diger bir önemli boyutuda, halk arasinda adaletin, caliskanligin,                   

yardimseverligin, dar günün dostu, bilgi kisiligi, evliya olusu, bunlarin tümünü bir araya getirdiyiniz zaman önemi ve günlük yasamdaki yeri dahada iyi anlasilmaktadir. Dikat edilecek önemli bir husus, genis bir corafiyada yasamasina ragmen özeliklede sikintili olan yerlerde dile getirilmesi dahda cokcadir.

 

HIZIR hakinda cok düsünceler vardir. HIZIRin yasadigi dönemlere iliskin Hz ibrahim dönemine yasadigi. bir diyer düsünce ise Süleyman Peygamber döneminde yasadigi görüsler mevcutdur daha yayginolan görüste HIZIRin Hz Musa döneminde yasadigini anlatan bir görüs en yaygin olanida budur.

Ayrica HIZIR Alah Katinda Abu hayat suyu ictikten sonra ölümsüzlükle ödünlendirmis olur ve HIZIR üc gün oruc tutar unun icindirki HIZIR her konuda her şeyi bilen birisidir ve yeryüzünde tanrinin bir nevi vekilidir. HIZIR  ve ilyas sagdir. Yasamaktadir. HIZIR  karada, İlyas denizde yardima muhtac olanlara, zor durumda kalmis olanlara yardim ederler. İmdat isteyenlerin imdadına yetisirler. HIZIR ile İlyas Allah katinda ölümsüzlükle ödüllendirilen büyük keramet ve ilim sahibi olarak edebilestirilmistir..  HIZIR Denizlerin Karalarin Deryalarin Erenlerin Velilerin Peygamberleri Simgesidir
 

               YA. BONEUZAG

Dersimin  tasniyesini sarmis cümle ulular

Pirler zikir eder sehmah  dönünce

Seher vakti  döktük döktük biz gözyasini

Sehri erdem  yasanir  gece gündüz  burada

    Ciralar yanar  yanar boneuzagda

    Hizir seslenir pirler ayakta  canlar ayakta

 

Dersime gelmis cümle ulu melekler

Dagtaslar basinda hiziri bekler

Temizlenmis gönüller ferrah icinde

Gün isigi gibidir geceler burada

    Ciralar yanar yanar boneuzagda

    Hizir seslenir pirler ayakta canlar ayakta

 

Birliyin   sesi   uyanir   sevgi   cogalir

Tütüsür yürekler gözyasi icinde

Sügüt dalina  gelmis bülbül yeralir

Hü sesleri yankilar bülbüle varir

    Ciralar yanar yanar boneuzagda

    Hizir seslenir piler ayakta canlar ayakta

 

Öyle bir baga vardim tasniye köyünde

Gülcemale geldim pirime  vardim

Tutar beni canevimde hizir sevgisi icinde

Birliyine götürür kanat  gelir melekler

    Ciralar yanar yanar  boneuzagda  

    Hizir  seslenir pirler ayakta  canlar ayakta    
                                                   

Bonouzagin  etrafi  Baba mansur ocagi

Rayber pirler yeralir gözcüler bekler

Sevenler bir arada Hak.ka siginir

Pir evladi yetisir ocak canlanir

    Ciralar yanar yanar boneuzagda

    Hizir  seslenir  pirler ayakta  canlar  ayakta                                                         

 

Ciyerine bir okdüser musai  kazimin

Pir birliyine baglanir yola serilir   

Cemalinle yetis  bana sahi merdan Ali Ali

Ehl-i beyit  birliyi  icinde darinda durayim

    Ciralar yanar yanar  boneuzagda

    Hizir  seslenir  heydost  pirler  herdem divanda

                     

( Yüreyimde firtinalar eser ocak ile subat ayinda

Costurur beni katilirim herdem Hak sevdasina

Bu iki ayi birbirine baglayan Hizir Aleyiselam.dir

Temizlenir bedenler yol sevdamiz gerceklesir )

 

yukarda yazdigim siir de oldugu gigi Hz Ali ile HIZIRa iliskin olmakla birlikte, Alevi Felsefenin derinliyini özetini bulmak mümkün. Güzelligide buradadir inancimiza iliskin en önemli kaynaklardan biride ozanlarin yazdigi siirlerde dizilerin tasidigi anlamin derinliklerinde aramak gerekir. Cemlerimizde seslendirilen beyitlerde HIZIRin bir diyer adi Beyruz olarak gecer. Zati zatdan ayirmamak, olayi Hz. Ali de yogunlasiyor.bu dizilerden de anlasilacagi gibi HIZIRin saf ve temiz olanin yaninda oldugu ve Ab-i hayat suyunun ictigine inanilir. kendinde seyr eder   sifatizati”misrasinda gönlümün temizliginde arayip bulmaktir zati. burada islenen merdi meydan Hak meydanidir. ikrar verilip ikrar alinan cem meydanidir. pir huzurudur Ölmeden ölünen meydan, cok canin bircan olduguyer
 

    Ziyaretlerin cogunlukta oldugu yerlerden biride Tunceli yöresidir. HIZIRin oradigi yerlerden biride Boneuzag ocagi ve Sultanmlekdir. boneuzag ocagi ve Sultanmelek eski adi tasniye olan simdiki adi Gökce konak olan Köyümüzde bulunmakta  Boneuzag ocagi Babamansurun oglu Seyyt Mahmut Tarafindan Yapilmistir Boneuzag ocagi Yapim Asamasinda HIZIR Aliyelselamin Seyyid Mahmut'ta zahiren ve batinen kendisine Yardim etdigi görülmüstür cünkü Boneuzag ocagin Yapiminda kullanilan direklerin agirligi bir kisinin tek basina yapamacagi kadar agirlikta oldugu ve seyyid Mahmut tek basina bu direkleri hizli bir sekilde kurup yerlestirmesi mücüze bir gücün kendisine yardim ettigi görülmüstür bu mücize gücün HIZIR ALIYELSELAM OLDUGU ANLASILMISTIR Boneuzagin Yapim Asamasi bittikten Sonra bir gece Yarisi HIZIRIN oradigi ve Kir Atin Nal Izlerini Boneuzagin Kapisinin önünde bulunan Tasa islendigi görülmüstür. Boneuzag ocagi Cesitli Dönemlerde osmanli döneminde ve Cumhuriyet döneminde Yakilip Yikilmisdir Yakilma Sebebi ise Boneuzag ocaginda Alevi inancini bu ocakta verildigi icindir. Boneuzag ocagi Epey zamandan beri Yakildigi icin Yikik Haldedir. Boneuzag ocagina Dedem Bava Düzgün Dedem Hüseyin Düzgün ve Babam Ali Düzgün Boneuzaga Encok Sahip Cikanlardandirlar Boneuzag ocagi,   (3) HIZIR oradigi icin Cevre Köylerinde Büyük önem kazanmistir unun icin boneuzag ocagi ziyaret haline getirilmistir ziyaret ismi ise ( BONEUZAGdir ) Cevresinde Cok sayida Seyyid lerin ve  pirlerin sahiplik ettiyi bu ziyaret yeri Baba Mansur ocagina baglidir. Tunceli yöresinde HIZIR ismine cok yerde rastlanmak mümkün.Örneyin HIZIR Gölü ( Gole xizir ) HIZIR köprüsü  ( Pirde xizir ) buna benzer cokca yere ve isme ugramak mümkün.

Halk arasinda imaji. Yasli, beyaz uzun sakalli Pir Devris Nur yüzlü bir zat. Dardakini kurtaran Evlere bereket getiren Hastalara sifa dagitan Dilinde Hakk kelami hic düsmeyen Gece Gündüz ibadete dalan Tarifi zor olan bütün güzelikleri üzerinde toplayan Kamilliye erismis bir Uluzat.

 

Ayrica biz Aleviler olarak HIZIR Aleyhiselam’a su özelliklerine inaniriz.

1. HIZIR, zor durumda kalanlarIn yardimina kosarak insanlarin dileklerini yerine getirir. Bu bakima HIZIR inancinin güclü oldugu yerlerde, darda zorda kalanlar yetis ya HIZIR deriz.

2. Kalbi temiz, iyiliksever insanlara daima HIZIR yardim eder.

3. HIZIR, ugradigi yerlere bolluk, bereket, zenginlik getirir.

4. HIZIR’in, dertlilere derman, hastalara sifa verdigine inaniriz.5. HIZIR insan icin baht kapisidır ve insanlarin sanslarinin acilmasina yardim eder.Unun icindirki  HIZIR ugur ve kismet sembolü olmustur 
6. HIZIR, Ayni zamanda keramet ve Hikmet sahibidir gücünü Allah'tan Alir 
7. Aleviler davetsiz sekilde gelen misafire Hızır gözüyle bakilr ve öyle hizmet edilirdi.

 

    KUR’AN’I, KERiM’DE HIZIR

HIZIR ile ilgili El-Kehf Suresidir Kur’an-i Kerimde seksen üc süreyi icermektedir. Tamami yüz on ayetten olusur. Konumuzla iliskili olan Hz.Musa ile HIZIRin bulusmasini anlatan 60, 80 ayetlerin icerligine bakildiginda Hz. Musa ile HIZIRin bulustugu yer iki denizin birlestigi yer rivayetlere göre cok sayida yerin adi gecmektedir. bunlardan bir taneside Antakyadir Kara Deniz, Hazar Denizi arasi Akdeniz ile Kizil Deniz Arasi Vs Rivayet uznca anlatir.

 

HIZIRIN Diger önemli bir konuda misafirin önemini Hz.Ali ve HIZIRla özdeslestirirler.Mihman Alidir HIZIR diye burada misafirin önemini vurgulamak icin iki kutsal zata benzetirler misafir basimin tacidir Hakk misafiridir. buda bize coksey anlatmaktadir ve HIZIR Sadece Darda Kaldigi Zaman cagirilmaz HIZIR Hakk Muhammet Ali gibi herdayim Alevilerin Dilinde dile gelir.

HIZIR orocu Eski Rumi Takvimine göre Tutulmakta Anadolu bölgelerinde özeliyine göre farkli farkli olarak  Degismektedir. Buda HIZIR Aliye Selamin KIS Ayi nedeniyle Bölgelere gec olasmasindan Kaynaklanmakta Ayrica Pir'lerimizde KIS Ayinda HIZIR Aliyeselamin Yapmis oldugu gibi Tahliplerini Ziyaret Etmektedirler. HIZIR orocu 15 ocak ile 15 subat arasi tutulmakta. Tunceli ve Erzincan Varto Mus Elazig Malatya bölgesinde onbes ocagi izleyen ilk carsamba HIZIR oruc tutulmakta ancak carsamba günü ocagin ondördüne düsersede yine HIZIR orocu tutulur zaten baslangic günü carsamba günü oldugu icin ondört ile onsekiz ocak arasindaki carsamba HIZIR orucu KARSILAMA'MANIN ilk günü sayilmaktadir. bunu izleyen iki carsamba ile birlikte ücüncü sali carsamba ve persembe günü oruc tutulur ve sona erer ayrica ücüncü carsamba VE Persembe günü niyazlar pisirip dagitilir kurbanlar kesililir dagitilir.

(HIZIR Orucu Toplam besgün tutmaktayiz ) 

Bazi bölgelerde HIZIR orucu Yeni Takvime Göre 13 14 15 subatda tutulmakta.